Wat gebeurt er als een peiling het gesprek aan de formatietafel verandert? De nieuwste peiling van Maurice de Hond laat precies dat zien en zet de verwachtingen op scherp.
In deze blog lees je hoe de schuivende zetels doorwerken in beeldvorming, coalitievoorkeuren en het geduld van kiezers.
Peiling Maurice de Hond
De peiling van deze week laat een vertrouwd patroon zien, maar nu met meer nuance. De PVV levert opnieuw in, terwijl D66 en FVD juist iets vooruitgaan. GroenLinks-PvdA en het CDA zakken verder weg, al blijven de verschillen klein.
Hoewel het om beperkte verschuivingen gaat, ontstaat er wel degelijk een nieuwe dynamiek. De timing is pikant: juist nu de formatiedruk oploopt, verandert de stemming onder kiezers. Je voelt een verschuiving, ook al zijn het geen reuzensprongen.
Verschuivingen in zetels
Vergeleken met de eerste meting na de verkiezingen zijn de bewegingen klein maar duidelijk. D66 wint in deze ronde twee zetels en FVD wint er drie. De PVV verliest er drie, terwijl GroenLinks-PvdA en het CDA elk twee zetels inleveren.
Het is geen aardverschuiving, eerder een gestage kentering. Precies dat maakt het interessant voor onderhandelaars: niet schrikken, wel rekenen. De derde peiling sinds de verkiezingen bevestigt dat het geen losse flodder is.
Methodes en marges
Waarom wijken cijfers soms flink van elkaar af? Verian meldde kort geleden grotere verschuivingen, zoals vijf zetels winst voor D66 en vier verlies voor GroenLinks-PvdA. Maurice de Hond plaatst daar een kanttekening bij.
Verian werkt met ongeveer 1.500 mensen in de steekproef. Dat levert een foutmarge op van rond de drie zetels, waardoor uitslagen kunnen schommelen. Een partij die op 31 staat, kan dus feitelijk tussen 28 en 35 schommelen.
Peil.nl gebruikt een panel dat ruwweg tien keer groter is. Daardoor zijn uitschieters minder waarschijnlijk en voelen de trendlijnen stabieler aan. De drie na-verkiezingsmetingen van De Hond sluiten daardoor beter op elkaar aan.
Rechts blok in beweging
Ondanks de verschillen tussen bureaus tekent één lijn zich af: de PVV zakt wat weg, FVD wint terrein. Dat wijst op verschuivingen binnen dezelfde groep, niet op een massale trektocht naar het midden. Het is een verschuiving met kleine stappen en groot effect voor de sfeer.
Voor Geert Wilders komt dit ongemakkelijk uit. Hij wil stevig aan tafel blijven in de formatie, maar een licht afkalvende achterban helpt niet. Dat maakt elk compromis gevoeliger en elk signaal zwaarder.
Formatiedruk en beeldvorming
Peilingen zijn geen regeringen, maar ze beïnvloeden wel de gesprekken. Als D66 en FVD punten laten zien, gaan ze vanzelf rechter zitten. Partijen die dalen, bewegen juist behoedzamer mee.
Migratie, economie en duurzaamheid blijven bovenaan de agenda staan, maar het geduld met blokkades lijkt kleiner te worden. Je merkt dat de bereidheid om naar minderheidsvarianten te kijken toeneemt.
Voorkeuren van kiezers
De globale voorkeuren voor combinaties schuiven weinig, maar er zit wel nieuws in. De Hond voegde een scenario toe: een minderheidskabinet van D66, CDA en VVD. Dat idee valt onverwacht goed bij een deel van de achterban.
Kiezers van GroenLinks-PvdA en D66 willen hun eigen partijen het liefst in de coalitie. Als dat niet lukt, dan krijgt de minderheidsoptie met D66, CDA en VVD opvallend veel steun. Ongeveer driekwart van deze kiezers noemt die route acceptabel.
CDA-stemmers zijn verdeeld, wat de dubbelfunctie van het CDA als scharnierpartij bevestigt. De pragmatiek wint, terwijl de romantiek van de perfecte coalitie terrein verliest.
Rechtse achterban en minderheid
Op de rechterflank gebeurt iets soortgelijks. Wordt de combinatie D66, CDA, VVD en JA21 voorgelegd, dan kiest zo’n 65 procent van de PVV- en FVD-kiezers daarvoor. Krijgen ze alleen de minderheidsvariant, dan gaat bijna zestig procent akkoord.
Dat is opmerkelijk nuchter. Zelfs kiezers die normaal weinig ophebben met het midden, zijn bereid tot een tussenoplossing als dat rust geeft. Het is niet de favoriet, wel een prima tweede keus.
Breed draagvlak, scherpe randen
De polarisatie is er, maar het draagvlak voor een werkbare tussenstap ook. Veel Nederlanders lijken uit te komen bij hetzelfde uitgangspunt: liever bestuurbaarheid dan een perfecte puzzel die nooit valt. Kort gezegd, rust is een beleidspunt geworden.
Dat geeft partijen speelruimte, zolang ze het niet verspelen met spelletjes. De formatie is nog niet rond, maar het sociale mandaat voor een minderheidskabinet groeit mee.
Wat deze peiling betekent
Meerdere meetmomenten vertonen dezelfde trend en dat maakt de boodschap sterker. Dalen bij de PVV, plussen bij FVD en D66, en verlies bij GroenLinks-PvdA en CDA. Niet dramatisch, wel consistent, en precies daarom invloedrijk.
De druk op partijen neemt toe om knopen door te hakken. Minderheidsroutes zijn niet langer plan B, maar reële opties om door te pakken. De komende weken wordt zichtbaar wie durft te bewegen.
Wat jij hieraan hebt
Als kiezer zie je hoe kleine verschuivingen in zetels grote effecten hebben aan de formatietafel. Je kunt je eigen voorkeur spiegelen aan de scenario’s die nu rondgaan. En ja, ook de minderheidsvariant kan een serieuze stap vooruit zijn.
Denk jij dat elk procentpunt een aardverschuiving betekent? Spoiler: meestal niet. Maar in een krap speelveld kan juist die kleine verschuiving de realiteit van de macht zijn.
Quote
’Het is niet de grootste golf die de kust verandert, maar de getijden die blijven komen.’
FAQ
Wat zegt de peiling van Maurice de Hond over de PVV?
De PVV levert volgens de nieuwste meting zetels in en dat beeld sluit aan bij eerdere na-verkiezingsmetingen. Het verlies is beperkt maar consistent, wat doorwerkt in de formatieverwachtingen.
Waarom verschillen Verian en Peil.nl zo sterk?
Verian werkt met circa 1.500 ondervraagden en een foutmarge rond drie zetels, waardoor uitslagen kunnen schommelen. Peil.nl gebruikt een veel grotere steekproef, waardoor trenduitzonderingen minder waarschijnlijk zijn.
Welke partijen winnen in de nieuwste peiling?
D66 laat winst zien en FVD pakt zelfs drie zetels erbij in deze ronde. GroenLinks-PvdA en het CDA verliezen tegelijkertijd elk twee zetels.
Wat betekent deze peiling voor de formatie?
De verhoudingen veranderen niet radicaal, maar de perceptie wel: groeiende partijen claimen meer ruimte en dalende partijen bewegen voorzichtiger. Daardoor komen minderheidsroutes serieuzer in beeld.
Hoe kijken kiezers aan tegen een minderheidskabinet?
Opvallend veel kiezers vinden een minderheidsvariant acceptabel, ook aan de rechterkant. De optie D66, CDA en VVD scoort goed bij kiezers van D66 en GroenLinks-PvdA, terwijl PVV- en FVD-kiezers er eveneens relatief positief tegenover staan.
Bron: Peil.nl
