De wachtgeldregeling voor oud-Kamerleden zorgt al jaren voor gefronste wenkbrauwen, vooral na verkiezingen waarin er veel stoelen verschuiven. Je hoort bedragen rondgaan en vraagt je af: klopt dat, en hoe werkt het precies?
In deze blog lees je wat je wel moet weten over de regeling, wat het kost en waarom het debat maar niet ophoudt.
Hoeveel wachtgeld krijgen oud-Kamerleden?
Na recente verkiezingen verlieten ongeveer zeventig Kamerleden het Binnenhof omdat hun partij zetels kwijtraakte of zij niet terugkeerden op de lijst. Hun werk stopt acuut, maar hun inkomen niet meteen, want de wachtgeldregeling springt dan bij.
Dat is geen bonus, maar een tijdelijke inkomensvoorziening totdat er ander werk is. Voor de duidelijkheid: oud-Kamerleden vallen niet onder de standaard WW.
Kamerlid zijn is geen baan in loondienst, maar een publiek mandaat, waardoor er een eigen regeling geldt. Die is ooit bedacht om te voorkomen dat mensen financieel hard vallen als de kiezer een andere richting kiest.
Wat houdt de regeling in?
Wachtgeld is bedoeld als brug naar een volgende stap, niet als permanente voorziening. Een Kamerlid kan immers van de ene op de andere dag het veld ruimen, zonder ontslagprocedure of transitievergoeding.
Juist die onzekerheid was ooit de reden om het vangnet te creëren. De uitkering start relatief hoog en loopt daarna af.
Daarmee lijkt het op andere sociale regelingen, maar met eigen regels die passen bij het politieke ambt.
Bedragen en duur in de praktijk
In de eerste periode ontvangt een oud-Kamerlid maximaal tachtig procent van het laatstverdiende salaris. Na verloop van tijd zakt dit naar zeventig procent.
Hoe lang dat doorloopt, hangt af van het aantal dienstjaren in de Kamer. Een Kamerlid verdient ruwweg tussen de 120.000 en 130.000 euro bruto per jaar, zonder onkostenvergoedingen.
Omgerekend betekent dat dat je na vertrek al snel tussen de 7.000 en 8.000 euro bruto per maand aan wachtgeld ziet verschijnen. Bij langere politieke loopbanen kan de totale duur ruim twee jaar bedragen en zelfs richting drie jaar gaan.
Korter gediend betekent in de regel ook korter recht op wachtgeld.
Wanneer stopt het wachtgeld?
De regeling is inkomensafhankelijk en dus geen vrijbrief voor dubbele inkomsten. Komt er salaris binnen uit nieuw werk, dan wordt het wachtgeld verlaagd of stopt het volledig.
Hoe hoger het nieuwe inkomen, hoe kleiner de aanvulling. Dat detail verdwijnt vaak in het rumoer: het is geen automatisch ”gratis geld”.
Het vangnet is er totdat iemand weer regulier verdient; daarna gaat de kraan verder dicht.
Waarom de discussie oplaait
Toch blijft de wachtgeldregeling een terugkerend onderwerp in talkshows, columns en aan de eettafel. Veel mensen vinden dat oud-politici sneller aan het werk moeten, of dat zij aan dezelfde regels moeten voldoen als werknemers met een WW-uitkering.
Die vergelijking ligt voor de hand, al zijn de spelregels voor Kamerleden anders. Er is ook de vraag hoe actief er gesolliciteerd wordt.
Je ziet oud-Kamerleden terug als consultant, docent, bestuursvoorzitter of columnist, terwijl zij soms nog (gedeeltelijk) wachtgeld ontvangen. Dat wringt voor wie de lat gelijk wil leggen voor iedereen.
Voorstanders wijzen juist op de korte termijnen, de zichtbaarheid en de risico’s van het politieke vak. Als reputatieschade groot is of een partij hard verliest, is nieuw werk vinden niet vanzelfsprekend.
De regeling dempt die klap.
Wat kost het de samenleving?
De totale uitgaven lopen jaarlijks in de miljoenen euro’s. De hoogte wisselt per jaar en hangt af van hoeveel Kamerleden vertrekken en hoe lang zij recht houden op wachtgeld.
Na verkiezingen met grote verschuivingen schiet de rekening logischerwijs omhoog. Dat bedrag voelt wrang als er bezuinigd wordt op zaken die iedereen raken, zoals zorg, onderwijs of toeslagen.
Het etiket ”royaal” valt dan snel, en de roep om aanpassing klinkt luider. Denk aan kortere looptijden of een strengere plicht om werk te zoeken, vergelijkbaar met de WW.
Waarom het niet zomaar verandert
Het debat over aanpassingen loopt al jaren, met voorstellen om de regeling strakker of juist flexibeler te maken. Toch blijft de kern overeind: meerdere partijen vinden het wachtgeld nodig om de drempel naar de politiek niet torenhoog te maken.
Zonder vangnet zouden minder mensen durven switchen van een vaste baan naar een functie met een onzekere afloop. Volgens voorstanders raakt dat de kwaliteit en diversiteit in de Tweede Kamer.
Als niemand die sprong durft te wagen, betaal je dat later terug in wie er nog beschikbaar is voor het ambt.
Het ongemakkelijke gevoel
Hier wringt het: politiek is onzeker werk, maar de regeling oogt royaal vergeleken met wat werknemers ervaren. Veel Nederlanders voelen dat er twee systemen naast elkaar bestaan.
Eentje voor bestuurders met langere zekerheid en eentje voor burgers die sneller door hun rechten heen zijn. Dat gevoel is niet zomaar weg, zeker nu koopkracht onder druk staat, woningen schaars zijn en lasten oplopen.
In zo’n klimaat schuurt elk miljoen extra nog net iets harder.
Wat betekent dit voor jou?
Vraag jij je af of deze regeling nog past bij deze tijd? Je bent niet de enige.
De spanning tussen een eerlijk vangnet en een regeling die ”te ruim” lijkt, blijft de discussie voeden. Kijk je naar de uitgangspunten, dan zie je een systeem dat bedoeld is om politieke vernieuwing niet te bevriezen.
Kijk je naar de uitkomst, dan zie je bedragen die in een huiskamergesprek al snel de temperatuur doen stijgen.
Hoe het gesprek verder kan
Zolang verkiezingsuitslagen blijven schuiven en er veel vertrekkers zijn, blijft dit onderwerp terugkomen. De kernvragen blijven dezelfde: hoeveel zekerheid is redelijk, hoe lang is acceptabel, en wanneer is het echt tijd om het vangnet los te laten?
Daar tussenin ligt de zoektocht naar een balans die zowel recht doet aan het ambt als aan het rechtvaardigheidsgevoel in de samenleving.
Quote
”Het is geen automatisch recht op gratis geld, maar een vangnet totdat er weer regulier werk gevonden wordt.”
Checklist voor je eigen oordeel
- Let op het startpercentage (tachtig procent) en de afbouw naar zeventig procent.
- Houd rekening met de inkomensafhankelijkheid: nieuw salaris verlaagt het wachtgeld.
- Onthoud dat duur en hoogte gekoppeld zijn aan de lengte van het Kamerlidmaatschap.
- Weeg mee dat totale kosten per jaar schommelen, vooral na grote verkiezingswisselingen.
- Bedenk dat het doel is om de drempel tot de politiek niet te hoog te maken.
FAQ
Wat is de wachtgeldregeling voor oud-Kamerleden?
Het is een tijdelijke inkomensvoorziening voor politici die hun functie verliezen, bedoeld als overbrugging naar nieuw werk en losstaand van de reguliere WW.
Hoeveel ontvangen oud-Kamerleden aan wachtgeld?
In de eerste periode maximaal tachtig procent van het laatstverdiende salaris, later aflopend naar zeventig procent, met bedragen die direct na vertrek vaak tussen de 7.000 en 8.000 euro bruto per maand liggen.
Hoe lang kan wachtgeld doorlopen?
De duur hangt af van het aantal dienstjaren; bij een lange politieke dienst kan de uitkering langer dan twee jaar doorlopen en zelfs richting drie jaar gaan.
Wordt wachtgeld verrekend met ander inkomen?
Ja, het is inkomensafhankelijk: bij inkomsten uit nieuw werk wordt het wachtgeld verlaagd of beëindigd.
Waarom is er zoveel kritiek op de regeling?
Omdat de totale kosten jaarlijks in de miljoenen lopen en de regeling voor velen royaler oogt dan de WW, zeker in tijden van bezuinigingen, terwijl voorstanders wijzen op de risico’s en onzekerheid van het politieke ambt.
Bron: trendyvandaag.nl
