In de Haagse wandelgangen wordt veel gepraat en weinig bewogen, en precies daar zet Jesse Klaver hard zijn schaakbord recht; de kern van zijn boodschap is simpel: de centrumrechtse koers van de VVD en JA21 brengt de formatie geen stap vooruit. Het schuiven met blokken levert geen stabiel kabinet op, terwijl de samenleving ondertussen wel doorraast.
In deze blog over Jesse Klaver lees je waarom hij het gevecht aangaat, welke lijnen er worden getrokken en wat er voor jou als kiezer feitelijk op het spel staat.
De centrumrechtse richting
JA21 laat er geen misverstand over bestaan: een kabinet moet rechts van het midden landen en de VVD hoort daarbij, anders gaat het feest niet door.
In de gesprekken bij informateur Sybrand Buma benadrukt partijleider Joost Eerdmans die voorwaarde telkens opnieuw. Daarmee wordt de deur voor GroenLinks-PvdA dichtgedraaid, en die klik klinkt luid.
Het voorkeursrecept van JA21 is een mix van VVD, CDA, D66 en JA21 zelf, samen goed voor precies 75 zetels. Geen meerderheid, maar volgens Eerdmans de meest werkbare variant op dit moment. Het signaal is helder: zonder VVD geen deal, en links hoeft niet aan te schuiven.
Zo’n opstelling maakt een brede samenwerking lastiger, juist nu de formatie al weken klem zit. Partijen kijken naar elkaar om te bewegen, maar niemand doet daadwerkelijk een stap.
De kritiek van Jesse Klaver
Jesse Klaver reageert fel op de uitsluiting van zijn partij en noemt de houding van de VVD ”arrogantie van de macht”.
In zijn ogen blokkeren de liberalen bewust een meerderheidskabinet, terwijl precies zo’n solide basis nodig is om lastige thema’s daadwerkelijk aan te pakken. Denk aan klimaat, zorg, migratie en wat je in je portemonnee merkt.
Volgens Klaver hebben D66 en CDA in de campagne juist de waarde van samenwerken benadrukt. Nu de formatie op slot zit, ziet hij die partijen vooral naar rechts meegeven onder druk van JA21 en de VVD. Dat schuurt met de beloftes die kiezers vooraf kregen.
Hij wijst bovendien op het risico van een fragiele constructie zonder ruime steun. Een kabinet dat elke week moet improviseren, blijft druk bezig met crises blussen in plaats van vooruitgang boeken.
Minderheid als gevaarlijke route
Het scenario dat nu nadrukkelijk in beeld komt, is een minderheidskabinet. Voor Klaver is dat geen slimme uitweg, maar een beloning voor blokkeren. In zijn analyse houdt de VVD zo de sleutel vast: niet willen delen met links, wel meeregeren met zo min mogelijk concessies.
D66 en CDA zouden volgens hem stevig moeten nadenken voordat zij zo’n pad inslaan. Hij verwijst naar eerdere ervaringen waarbij minderheidskabinetten of vroegtijdig struikelden of weinig slagkracht hadden. Besturen wordt dan een spel van losse meerderheden bij elkaar schrapen, en dat werkt zelden soepel.
Aan de rechterkant klinkt juist vertrouwen in zo’n oplossing. Eerdmans noemt de combinatie VVD, CDA, D66 en JA21 een variant op een meerderheid, met de Kamer als extra speelveld.
Klaver vindt dat te rooskleurig: politiek rust volgens hem op duidelijke afspraken en verantwoordelijkheid, niet op we zien wel waar we steun vinden.
Wat kiezers voelen en verwachten
De verkiezingen lieten één ding zien: er is behoefte aan verandering. Alleen komt die energie nu klem te zitten tussen blokkades en rekenpuzzels. Herkenbaar? Jij wilt dat dossiers niet blijven liggen terwijl partijen discussiëren over wie met wie mag.
Linkse kiezers ervaren het als oneerlijk wanneer de VVD bepaalt wie mee mag doen en wie niet. Rechts ziet het anders en wil voorkomen dat beleid naar links opschuift. Het gevolg: twee werelden, één formatie die nergens heen beweegt.
Ondertussen wachten thema’s die echt tellen: woningbouw, stikstof, koopkracht, defensie en migratie. Het land staat niet stil, maar de formatietafel voelt als een file zonder eind.
De rol van de informateur
Sybrand Buma heeft een taaie opdracht gekregen: partijen in beweging krijgen terwijl de posities verharden. Het is niet alleen de vraag wie samen wil, maar vooral wie bereid is een stuk in te leveren. Zonder dat wordt er niets gesloten.
De formatie lijkt op een wedstrijd waarin niemand als eerste wil knipperen. Iedere partij vreest verlies bij de achterban, terwijl uitstel ook een prijs heeft. Jij merkt dat op termijn in beleid dat te laat komt of in maatregelen die halfslachtig blijven.
Klaver houdt intussen de druk op de ketel en maakt duidelijk dat GroenLinks-PvdA niet geruisloos langs de zijlijn blijft staan. Hij presenteert zich als waakhond van stabiliteit en brede steun, en laat weten dat hij een minderheidsroute onverstandig vindt.
Politieke verhoudingen onder spanning
Binnen D66 en CDA zijn signalen van aarzeling over een minderheidsconstructie. Zij willen geen bliksemafleider worden die politieke klappen opvangt terwijl anderen zich als winnaars presenteren. Dat is een herkenbaar patroon in de Haagse geschiedenis.
Rechts wijst ondertussen op het mandaat van de kiezer om door te sturen richting centrumrechts. De uitslag wordt gebruikt als argument dat een centrumlinkse variant niet past bij dit moment. Het verhaal is op zichzelf logisch, maar lost de patstelling niet op.
Zo groeit de druk van buitenaf, want de samenleving kijkt mee en verwacht oplossingen. Als iedereen op zijn strepen blijft staan, volgt er eerder slijtage dan een doorbraak.
Stabiliteit als inzet
Stabiliteit is het sleutelwoord waar Klaver het op toespitst. Een kabinet met een duidelijke meerderheid biedt volgens hem voorspelbaarheid, wat nodig is bij grote keuzes. Zonder die basis blijft het beleid wankel, en dat is precies wat hij wil voorkomen.
Aan de andere kant staat de gedachte dat een minderheidskabinet via de Kamer werkbare meerderheden kan bouwen. Eerdmans gelooft dat het kan, onderwerp voor onderwerp. Klaver vindt dat te vrijblijvend en wijst op het belang van vooraf vastgelegde afspraken.
Jij vraagt je misschien af: wat schiet ik ermee op? In de praktijk bepaalt de constructie hoe snel besluiten worden genomen en of die koers houdbaar is als het stormt.
De volgende stap
Waar kan het nog heen? Als niemand wezenlijk beweegt, eindigt de formatie mogelijk in een kabinet dat vooral ontstaat omdat andere routes vastliepen. Dat is een zuur compromis dat weinig enthousiasme oproept.
Klaver blijft zich verzetten tegen zo’n uitkomst en herhaalt dat buitenspel zetten niet hetzelfde is als leiding nemen. Zijn inzet: een breed draagvlak en een solide meerderheid.
Of die boodschap landen wil, hangt af van de bereidheid van andere spelers om water bij de wijn te doen. Wat vaststaat: de formatie is nog niet beslist. Jij volgt het op afstand, maar voelt de gevolgen straks dichtbij, bij elk besluit over wonen, zorg, werk en klimaat.
FAQ
Wat bedoelt Jesse Klaver met ”arrogantie van de macht”?
Hij verwijst naar de houding van de VVD, die volgens hem bewust een meerderheidskabinet blokkeert en daarmee bepaalt wie wel en niet mag meedoen, terwijl brede samenwerking nodig is voor stabiel beleid.
Waarom vindt Jesse Klaver een minderheidskabinet een slechte keuze?
Hij ziet een minderheidsconstructie als een beloning voor blokkeren en vreest dat zo’n kabinet snel vastloopt of voortdurend bezig is met korte termijnsteun, zonder duidelijke afspraken en verantwoordelijkheid.
Welke coalitie heeft de voorkeur van JA21?
JA21 stuurt aan op een centrumrechtse combinatie van VVD, CDA, D66 en JA21, die samen op 75 zetels uitkomen en volgens Joost Eerdmans de beste optie van dit moment vormen.
Wat staat er volgens de partijen op het spel in deze formatie?
Belangrijke dossiers zoals woningbouw, stikstof, koopkracht, defensie en migratie blijven liggen zolang de formatie vastzit, terwijl kiezers verandering verwachten en de druk op Den Haag toeneemt.
Welke rol speelt informateur Sybrand Buma?
Hij probeert partijen in beweging te krijgen ondanks verharde posities, met als kernvraag wie bereid is concessies te doen, zodat er een stabiele en werkbare basis voor een kabinet kan ontstaan.
Bron: Revu
