In de discussie over straatverlichting en energiebesparing gaat het niet alleen over techniek: het draait om veiligheid, vertrouwen en het maken van gezamenlijke keuzes die voor iedereen werken. Het nieuwe plan van Jetten voor straatverlichting legt dit nauwgezet bloot en veroorzaakt felle reacties.
In deze blog lees je waar het plan over gaat, waarom het veel losmaakt en welke vragen er nog openstaan.
Het plan van Jetten uitgelegd
Jetten wil dat gemeenten de openbare verlichting vaker dimmen en in sommige uren zelfs uitschakelen. Volgens hem levert dit direct zichtbare energiebesparingen op en stimuleert het bewoners en bedrijven om hun eigen verbruik te bekijken.
Het sluit aan bij de bredere energietransitie, waarin snelle maatregelen met tastbaar effect worden gezocht. Hij benadrukt dat verlichting aan moet blijven waar verkeersveiligheid dit vereist, en dat het omlaag kan als het risico klein is.
De inzet van zuinige led-lampen ziet hij als onderdeel van deze koers. Toch valt op dat de tegenwind dit keer breder en heftiger is dan voorheen.
Dat roept de vraag op: gaat dit over stroom, of vooral over het gevoel van veiligheid? Wie ’s avonds naar huis loopt, ervaart die keuze immers aan den lijve.
Waarom het zoveel losmaakt
Op sociale media was de kritiek niet te missen: mensen zijn bezorgd over donkere straten en het onveilige gevoel dat dit kan geven. Vooral vrouwen delen ervaringen over hun avondroutes, en ouders en ouderen maken zich zorgen over zicht en risico’s.
De toon varieert van verbaasd tot ronduit boos. Een veelgehoorde reactie is dat gewone mensen niet de rekening moeten betalen, terwijl elders verspilling wordt gezien.
Tegelijkertijd zegt een deel van de duurzame voorstanders: ja besparen, maar niet klakkeloos en zonder nuance. Het debat verschuift zo van techniek naar vertrouwen: wie beslist, en op basis waarvan?
Want eerlijk is eerlijk, licht is meer dan luxe; het bepaalt of je je prettig voelt in je eigen straat. Dat maakt dit onderwerp zo dichtbij en zo beladen.
Gemeenten tussen ambitie en praktijk
Gemeenten experimenteren al met dimbare verlichting, maar grootschalige invoering is iets anders. Lokale bestuurders wijzen op concrete hobbels: oudere systemen, aanpassingskosten en technische grenzen.
Daarbovenop komt de vraag wie aansprakelijk is als er iets misgaat. Zij geven aan dat ze werken binnen strikte veiligheidsnormen.
Dimmen of uitzetten kan botsen met afspraken die juist bedoeld zijn om risico’s te beperken. Dat maakt snelle, uniforme invoering lastig en soms onwenselijk.
Kortom: het is niet alleen een kwestie van de knop lager zetten, maar een hele keten aanpassen. En die keten is nu eenmaal ingewikkeld.
Verkeersveiligheid als rode lijn
Verkeersdeskundigen noemen verlichting cruciaal voor veilig verkeer, zeker op fietspaden, rotondes en drukke kruispunten. Bij regen of mist kan minder licht de kans op fouten vergroten.
Fietsers worden daarbij gezien als extra kwetsbaar. Veel gemeenten hebben de laatste jaren juist geïnvesteerd in betere verlichting op fietsroutes.
Dat terugdraaien voelt voor specialisten als tegen de stroom in werken. De onderliggende boodschap: besparen mag, maar niet ten koste van basisveiligheid.
Het is balanceren: zuinig zijn zonder blinde vlek voor wat er op straat gebeurt. En die afweging is per plek anders.
Is dit echte besparing?
Een deel van de kritiek zoomt in op het effect op het totale stroomverbruik. De vraag: hoe groot is de winst vergeleken met andere maatregelen?
Voor nuchtere rekenaars is straatverlichting een klein deel van het totaal, en dus mogelijk vooral een symbool. Zij vinden dat grotere stappen in de industrie of warmtevoorziening meer impact hebben.
In hun ogen hoort straatlicht pas aan de beurt als laatste redmiddel, niet als eerste gebaar. Het woord symboolpolitiek valt dan ook geregeld in discussies.
Toch weegt zichtbaarheid mee: een donkere lantaarnpaal valt op, een efficiëntere fabriek minder. En precies dáár schuurt het tussen effect en beleving.
Standvastig, maar groeit de afstand?
Jetten houdt vast aan zijn lijn: Nederland kan niet doorgaan met het huidige verbruik. Hij noemt maatregelen die je voelt soms onvermijdelijk, juist om de transitie echt te laten landen.
De boodschap: ongemak hoort er soms bij. Toch lijkt hij de emotionele lading te hebben onderschat.
Donkere straten roepen een heel ander gevoel op dan abstracte grafieken over netcongestie. Dat maakt het debat scherper en persoonlijker.
Als beleid het dagelijks leven raakt, wordt draagvlak kwetsbaar. Dan telt niet alleen de kilowatt, maar vooral het vertrouwen.
Slimmer selecteren van locaties
Deskundigen opperen een fijnmazige aanpak met maatwerk per gebied. Denk aan plekken met weinig verkeer na middernacht, of terreinen waar alternatieve verlichting volstaat.
Ook parkeerplaatsen die ’s nachts vrijwel leeg zijn worden genoemd als kansrijk. Flexibele systemen die kunnen meebewegen met drukte krijgen daarbij de voorkeur.
Zo kun je dimmen waar het kan, en voluit verlichten waar het moet. Het uitgangspunt: energie besparen zonder in te leveren op het gevoel van veiligheid.
Die benadering vraagt wel om data, techniek en heldere afspraken. Maar het past beter bij de verschillen tussen wijken en routes.
De grens van energiebesparing
Waar stopt zuinigheid en waar begint comfortverlies? Die vraag hangt als een wolk boven het plan.
Veel mensen willen meedoen aan verduurzaming, zolang hun basisveiligheid gewaarborgd blijft. Het gesprek gaat daarom ook over vertrouwen in de overheid en het beleid.
Als maatregelen te dicht op het dagelijks leven zitten, wordt de rek snel klein. Dat maakt communicatie, participatie en transparantie belangrijker dan ooit.
De kern: draagvlak groeit wanneer mensen begrijpen waarom iets gebeurt en wat het oplevert. Zonder dat voelt een donkere straat als een stap te ver.
Wat betekent dit voor nu?
Het voorstel ligt op tafel, maar invoering zonder aanpassingen lijkt onwaarschijnlijk. Gemeenten vragen om duidelijkheid, bewoners om veiligheid, experts om maatwerk.
De komende weken zal moeten blijken of die lijnen bij elkaar komen. Intussen blijft de vraag aan jou ook relevant: waar vind jij de balans?
Wil je brede energiebesparing, maar alleen met slimme, lokaal passende keuzes? Of zeg je: straatverlichting is een basisvoorziening en geen knop om aan te draaien?
Eén ding is zeker: dit onderwerp raakt iedereen die zich ’s avonds buiten verplaatst. En dat is precies waarom het zo hoog oploopt.
Veelgehoorde bezwaren tegen minder straatlicht
- Zorgen over zicht en een onveiligheidsgevoel in wijken.
- Onzekerheid over aansprakelijkheid en naleving van normen.
- Kosten en beperkingen bij het upgraden van oudere systemen.
Quote: ’Besparen is prima, maar niet als mijn route naar huis voelt als een donker gat.’
Dit bericht op Instagram bekijken
FAQ
Wat houdt het plan voor straatverlichting precies in?
Het voorstel is dat gemeenten openbare verlichting in de avond vaker dimmen of op bepaalde momenten uitzetten, met behoud van licht waar verkeersveiligheid dit vereist.
Waarom is er zoveel weerstand tegen dit plan?
Veel mensen maken zich zorgen over veiligheid en zicht in het donker, waardoor het voorstel als bedreigend voor het dagelijks gevoel van veiligheid wordt ervaren.
Levert minder straatlicht echt veel energiebesparing op?
Critici betogen dat het aandeel van straatverlichting in het totale verbruik relatief beperkt is en vrezen dat het vooral symbolische winst is vergeleken met grotere maatregelen.
Wat zeggen verkeersdeskundigen over het dimmen van licht?
Zij vinden verlichting essentieel voor veilig verkeer, vooral op rotondes, fietspaden en drukke kruispunten, en waarschuwen voor extra risico’s bij slecht weer.
Bestaat er een middenweg tussen veiligheid en besparing?
Experts pleiten voor maatwerk: selectief dimmen op locaties met weinig verkeer, inzet van flexibele systemen en behoud van vol licht op risicoplekken.
Bron: TrendyVandaag
